روش های نگهداری و سرویس صحیح سیستم های آبیاری قطره ای
امروزه کمبود منابع آبی یکی از مشکلات اساسی در بخش کشاورزی است. استفاده از شیوه های نوین آبیاری از جمله روش آبیاری قطره ای با نوار تیپ، گامی مهم در جهت استفاده ی بهینه از این منابع آبی محدود با بالاترین میزان بهره وری است.
شناخت اصول نگهداری از سیستم آبیاری قطره ای باعث کاهش هزینه های نگهداری و در نتیجه استفاده درست و بهینه از سیستم آبیاری می شود.
شما کشاورز ،باغدار و گلخانه دار محترم می توانید با مطالعه ی این مقاله و شناخت اصول نگهداری از سیستم آبیاری خود، مانع از خرابی آن شده و طول عمر سیستم آبیاری خود را افزایش دهید، که این خود بسیاری از هزینه های احتمالی را کاهش می دهد.
سرویس های لازم در ابتدای راه اندازی سیستم
راه اندازی اولیه سیستم در دو مرحله انجام می شود.
1-شستشوی بخشهای مختلف سیستم
بعد از اولین نصب تمام قسمت های سیستم بایستی شستشو شوند تا خطر انتقال آشغال و گل و لای به طرف گسیلنده ها برطرف گردد.
2- بررسی عملکرد اجزاء مختلف و تشخیص خرابی های
برای اطمینان از کارایی مناسب اجزا مختلف، همزمان با راه اندازی سیستم باید کلیه بخشها مورد بازدید قرار گرفته و موارد زیر کنترل شود.
- اتصال کامل لوله های آبده به لوله های رابط و عدم نشت از محل اتصال.
- اتصال گسیلنده ها ،رابطها،سه راهی ها ،بست های انتهایی لوله های آبده
- گرفتگی گسیلنده ها و نحوه خروج آب از آنها
- اتصال لوله های رابط به لوله های فرعی یا اصلی.
- کنترل فشار ابتدای لوله های رابط
شستشوی دوره ای لوله ها
در سیستمهای آبیاری قطره ای لازم است هر چند وقت یکبار لوله های آبده ، لوله های پخش کننده و لوله ی اصلی شستشو شوند .
1- شستشوی لوله های آبده و یا لاترال : در صورتیکه سیستمهای آبیاری قطره ای بصورت دائم آبیاری داشته و آب نیز کیفیت خوبی نداشته باشد این لوله ها باید هر دو هفته یکبار و یا لااقل هر دو نوبت آبیاری یکبار شستشو شوند. به این صورت که ابتدا بستهایی که در آخر لوله لاترال زده شده را باز کرده و تقریبا پس از 5 دقیقه وقتی که آب خروجی از لوله، کاملا زلال و صاف شد دوباره آنها را می بندیم.
2- شستشوی لوله های پخش کننده و یا مانیفولد : این لوله ها نیز در طول فصل آبیاری باید حدودا سه بار شستشو شوند، یکبار ابتدای فصل آبیاری ، یکبار اواسط فصل آبیار و یکبار هم در انتهای فصل، قبل از تعطیلی سیستم. اما در صورتی که از آب با کیفیت پایین استفاده شود که موجب گرفتگی ها فیلتر ها شود؛ باید حتما ابتدا این لوله ها و سپس لوله های آبده را شستشو نمود.
3-شستشوی لوله اصلی : شستشوی لوله اصلی آنچنان ضرورتی ندارد اما برای اطمینان بیشتر و نیز بالا بردن کیفیت سرویس سیستم و همچنین افزایش طول عمر قطره چکانها بهتر است این لوله نیز سالی یک مرتبه تمیز شود. بهترین زمان این کار نیز ابتدای فصل آبیاری و یا بهار است و چگونگی کار نیز همانند شستشوی لوله های پخش کننده می باشد.
(هر چند وقت یکبار باید مسیر لوله ها و لوله های آبده که در کنار درختان قرار دارند بررسی و بازدید شوند. این لوله ها ممکن است در اثر عبور کارگران و یا حتی حیوانات و… جا به جا شوند.در صورتیکه جابه جایی بایستی لوله ها در مسیر اصلی قرار داده شوند.)
سرویس های لازم پس از اتمام فصل آبیاری
بعد از یک فصل آبیاری که از سیستم به طور مستمر استفاده شده است لازم است بررسی و بازدید از کلیه بخش ها انجام شود و نواقص و صدمات احتمالی برطرف گردند و سپس جهت حفظ و نگه داری صحیح سیستم برای فصل بعدی اقداماتی انجام شود.این اقدامات برای جلوگیری از خطراتی است که ممکن است در طول یک مدت به سیستم وارد شود از جهت خطر سرما ،حیوانات ،عبور و مرور ماشین آلات دزدی و…
- کلیه قسمت های شبکه شستشو داده شوند.
- لوله های فرعی جمع آوری شده و به صورت کلاف در انبار نگهداری شوند .
- کلیه شیرهای ساده و اتوماتیک موجود در شبکه باز شوند.
- در محل های انشعاب لوله ها ،روی لوله ها و اتصالات و شیرآلات با مواد مناسب پوشش داده شوند و درب محکمی روی محفظه قرار داده شود
- در قسمت کنترل مرکزی کلیه شیرها از جمله شیرهای تانک کود و صافی های شنی و توری باز شوند .همچنین درب تخلیه محفظه هیدروسیکلون باز شود تا تمام آب داخل آن خارج گردد.
- در صورتیکه خطر سرما وجود دارد اطراف شیرها با مواد مناسب پوشانده شوند.
- فشارسنج های موجود در ایستگاه پمپاژ باز شده و به جای آنها درپوش نصب شود.
- سطوح فلزی حساس که ممکن است در تماس با آب باران یا رطوبت قرار گیرند با گریس پوشش دهید.
- دستورالعملهای نگهداری از پمپ ها و تجهیزات ایستگاه پمپاژ رعایت شوند.
بررسی عملکرد اجزاء مختلف و تشخیص خرابی های
برای اطمینان از کارآیی مناسب اجزا مختلف، همزمان با راه اندازی سیستم باید کلیه بخشها مورد بازدید قرار گرفته و موارد زیر کنترل شود.
یک راه حل کلی برای تشخیص خرابی های احتمالی ، کنترل فشار است. این کار را می توان در ایستگاه پمپاژ و کنترل مرکزی ، ابتدای شبکه ، ابتدای همه واحدها و ابتدای هر لوله رابط انجام داد. بنابراین ، اگر فشار مناسب در هر یک از مراحل فوق تأمین نشود ، احتمال خرابی و خروج اتصالات وجود دارد.
