انواع خاک , کدام خاک برای کدام گیاه مناسب تر است؟
شناخت انواع خاک بسیار مهم است زیرا گیاه به اصطلاح غذای خود را از خاک دریافت می کند.
برای رشد و مقاومت گیاهان چهار شرط لازم است: مقدار مناسب نور خورشید، آب در دسترس، مواد مغذی کافی و اکسیژن. بدون وجود این چهار مورد، گیاهان مبارزه می کنند و در بعضی موارد می میرند.
از میان این چهار فاکتور؛ خاک روی سه مورد آب، مواد مغذی و اکسیژن تأثیر می گذارد. خاک مکانی است که گیاهان در آن زندگی می کنند و جایی است که آنها ریشه می گیرند، فصل ها را می گذرانند و آب و مواد مغذی جذب می کنند.
انواع خاک؟
شش گروه اصلی خاک وجود دارد:
رس
خاک رس حالت گلوله ای دارد و مرطوب چسبناک است و بعد از خشک شدن سخت می شود. زهکشی در خاک رس ضعیف است. در بهار به آرامی گرم می شود و کشت آن سنگین است. اگر زهکشی خاک افزایش یابد، گیاهان به خوبی رشد می کنند، زیرا خاک رس می تواند غنی از مواد مغذی باشد.
درختان میوه، درختان زینتی و بوته ها در خاک های رسی رشد می کنند.
شن
ذرات شن و ماسه بزرگ هستند و فضای زیادی بین هر دانه وجود دارد. آب و مواد مغذی به راحتی جریان می یابند اما در آنها نگهداری نمی شود. خاک شنی به خوبی به هم متصل نمی شود. به یک ساحل یا کویر فکر کنید، تعداد کمی گیاه در آنجا رشد می کنند و خاک مستعد فرسایش است. به دلیل این صفات، شن برای نفوذ اکسیژن مفید است.
خاک شنی در بهار سریع گرم می شود و تمایل به نگهداری مواد مغذی کمتری دارد زیرا این مواد غالباً شسته می شوند.
خاک شنی به مکمل های آلی و یا سایر ترکیبات کود آلی نیاز دارد. همچنین استفاده از مالچ به حفظ رطوبت کمک می کند.
خاک های شنی برای بوته ها و پیازهایی مانند لاله ها ، گل مینای درختی، گل های رز، گیاه گل ختمی، سبزیجات ریشه ای مانند هویج، جعفری و سیب زمینی مناسب هستند.
کاهو، توت فرنگی، فلفل، ذرت، کدو، کدو سبز، سبزیجات، گوجه فرنگی و چغندرقند اکثرا در خاک های شنی کشت می شود.
سیلت
ذرات سیلت بزرگتر از رس و کوچکتر از ماسه هستند. خاک سیلتی نرم و صابونی است، رطوبت را در خود نگه می دارد، معمولاً از نظر مواد مغذی بسیار غنی است.
مانند خاک رسی رطوبت را حفظ می کند و اکسیژن زیادی را عبور نمی دهد. ذخایر سیلت می تواند بسیار حاصلخیز باشد و بستر بسیاری از گیاهان مانند تالاب های اطراف رودخانه می سی سی پی یا کشاورزی نزدیکی رودخانه نیل است.
به راحتی قابل کشت است و در صورت مدیریت زهکشی، خاک بسیار مناسبی است.
مخلوط کردن آن با مواد آلی کمپوست شده معمولاً برای بهبود زهکشی و ساختار آن ضمن افزودن مواد مغذی لازم است.
مناسب برای درختچه ها، گیاهان بالارونده، علف ها، گیاهان چند ساله و درختان دوستدار رطوبت مانند بید می باشد. بیشتر محصولات گیاهی و میوه ای که در خاکهای گل آلود با زهکشی کافی رشد می کنند.
خاک با مواده آلی(خزه) تجزیه شده یا همان پیت ماس
این خاک را توده متراکم قهوه ای تا سیاه رنگ خزه ها و گیاهانی که بطور ناقص تجزیه شدهاند تشکیل می دهند. به عبارتی این خاک متشکل است از نوعی خزه که در مرحله ای از چرخه عمر خود به خاک تبدیل شده است. بنابراین اسفنجی است.
خاک در طول بهار گرم می شود و می تواند مقدار زیادی آب را که معمولا به زهکشی نیاز دارد، در خود نگه دارد. حتی برای خاکهایی که محتوای خزه آنها زیاد است ممکن است لازم باشد کانال های زهکشی حفر شود.
این خاک برای درختچه هایی فندق، کاملیا،. محصولات گیاهی مانند حبوبات مناسب است و گیاهان ریشه ای و صیفی جات در این خاک ها خوب رشد می کنند.
گچی
خاک گچی در مقایسه با خاکهای دیگر دانه ای بزرگتری دارد و به طور کلی سنگی است.
زهکشی آن آسان است. خاک ماهیت قلیایی دارد که گاهی منجر به توقف رشد و برگهای مایل به زرد در گیاهان می شود. این مسئله با استفاده از کودهای مناسب و متعادل سازی pH قابل حل است.
این خاک برای درختان، پیازها و بوته ها مانند یاس بنفش، نیلوفر و …. مناسب است، همچنین سبزیجاتی مانند اسفناج، چغندر، ذرت شیرین و کلم در خاک های گچی به خوبی عمل می کنند.
لومی
خاک لومی، ترکیبی از شن و ماسه، گل و لای نسبتا یکدست، دارای بافتی ریز و کمی مرطوب است. این یک ویژگی های ایده آل برای باغبانی، چمنزارها و درختچه ها است.
این خاک برای گیاهان بالارونده، بامبو، گیاهان چند ساله، درختچه ها و بیشتر سبزیجات مناسب اند و می تواند بیشترین تولید را در بین انواع خاک داشته باشند.
کدام خاک مناسب تر است؟
خاک لومی دارای ساختار عالی، زهکشی مناسب است، رطوبت را حفظ می کند، سرشار از مواد مغذی است، به راحتی کشت می شود و در بهار سریع گرم می شود، اما در تابستان به سرعت خشک نمی شود. خاکهای لومی به طور مرتب نیاز به پر کردن مواد آلی دارند زیرا ذاتا اسیدی هستند.
مطالب مفید دیگر : تجهیزات و لوازم آبیاری قطره ای , چرا لوله پلی اتیلن سیاه است ؟ , نگهداری انواع گیاهان آپارتمانی با راز و رمزهای خاص