آثار مخرب پلاستیک بر طبیعت
بسیاری از فعالان و متخصصان محیط زیست پلاستیک را قاتل طبیعت می دانند. هرچقدر رفاه زندگی بشر در سال های اخیر بیشتر شده پلاستیک نقش موثرتری در زندگی روزمره انسان ها ایفا کرده است، اما پیش بینی می شود که محیط زیست در آینده به سختی بتواند جان سالم از آلودگی های زباله های پلاستیکی به در ببرد.
ایران از جمله، کشورهایی است که مصرف سرانه ی پلاستیک در آن بسیار بالا است. بر اساس تحقیقات انجام شده، تنها در ایران سالانه بیش از سه میلیون تن پلاستیک مصرف می شود. بیشتر این پلاستیک ها نیز از جنس بادوام هستند و صدها سال طول می کشد تا به خودی خود تجزیه شوند. قیمت ارزان و استحکام کیسه های پلاستیکی برای حمل یا بسته بندی اجناس مختلف، علت اصلی میل انسان ها به استفاده از پلاستیک عنوان می شود. ناگفته نماند که همین کیسه های پلاستیکی به دلیل مصرف روزانه و عمومی شان، تقریبا یک بار مصرف هستند و به سرعت تبدیل به زباله هایی می شوند که گاه غیرقابل بازیافت بوده و مشکلات محیط زیستی فراوانی را به بار می آورند.
آثار منفی آلودگی‌های پلاستیکی بر اکوسیستم
اغلب مردم با اینکه می‌دانند کیسه‌ی پلاستیکی و ظرف‌های ساخته شده از پلاستیک به محیط زیست آسیب می‌زند، باز هم برای خرید و جابه‌جایی وسایل از کیسه‌ی پلاستیکی استفاده می‌کنند. دسته‌بندی و دور ریختن زباله‌ها یکی از کارهایی است که میزان بسیار زیادی کیسه‌ی پلاستیکی مصرف می‌کند. دفن زباله با این کیسه‌ها آسیب‌های جبران ناپذیری به محیط زیست می‌زند؛ آسیب‌هایی مثل خفگی حیوانات، آلودگی، مسدود شدن مجاری آب و رودخانه‌ها. پس از مشاهده‌ی این آسیب‌ها فعالین محیط زیست و قانون‌گذاران تا حدی بر روی گسترش فرهنگ کاهش مصرف کیسه‌ی پلاستیکی کار کردند.
مثلا در آفریقای جنوبی قانونی تصویب شد که استفاده از کیسه‌های پلاستیکی را محدود کرد. چندین کشور اروپایی با در نظر گرفتن تأثیر منفی کیسه‌های پلاستیکی بر محیط زیست و تولید محصولات کشاورزی، راهکارهایی برای کاهش این آسیب‌ها ارائه دادند. دولت ژاپن برای کاهش تولید و مصرف کیسه‌های پلاستیکی هزینه‌ی آن‌ها را به صورت کامل از مردم دریافت می‌کند.
ممنوعیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی نسبت به ممنوعیت تولید آن روش کاربردی‌تری است. حتی اگر دولت‌ها برای استفاده از پلاستیک مالیات هم دریافت کنند نمی‌توانند مصرف آن را به صفر برسانند و آسیب‌هایی که به اکوسیستم وارد می‌شود همچنان ادامه خواهد داشت.
کیسه‌های پلاستیکی چه تأثیری بر محیط زیست می‌گذارند؟
مهم‌ترین خصوصیت پلاستیک تجزیه‌ی طولانی مدت آن در طبیعت است. سال‌ها طول می‌کشد که یک کیسه‌ی پلاستیکی از بین برود و در طول این مدت زمان، به دلیل تابش آفتاب بر روی آن، مواد سمی سازنده‌اش وارد هوا و خاک می‌شود و آلودگی محیط زیست را با خود به همراه دارد.
در تحقیقات متعددی که انجام شده مشخص شده است که مواد تشکیل دهنده‌ی کیسه‌های پلاستیک ممکن است باعث ایجاد سرطان در بدن موجودات زنده شود. این کیسه‌ها در حجم زیاد در مکان‌های دفن زباله وجود دارند، هکتارها زمین را اشغال کرده‌اند و از خود گازهای خطرناک متان و دی‌اکسید کربن منتشر می‌کنند. همچنین شیرآبه‌های بسیار سمی‌ای از محل دفن زباله جاری می‌شود که می‌تواند خاک و آب را مسموم کند.
زباله‌های موجود در کیسه‌های پلاستیکی برای سلامتی انسان و حیوان خطرناک است و به عنوان یک خطر محیط زیستی جدی شناخته شده است. اگر کیسه‌های زباله به شکل مناسبی دفع نشوند با انسداد جریان‌های آب در روی زمین و آلودگی آب‌های زیرزمینی می‌تواند تأثیر منفی بسیار بزرگی بر اکوسیستم زمین بگذارد. موارد زیادی دیده شده که لاکپشت‌ها همراه با خزه‌های دریایی پلاستیک خورده‌اند و در حال خفگی بوده‌اند.
یکی دیگر از تأثیرات خطرناکی که کیسه‌های پلاستیکی بر چرخه‌ی زیستی موجودات زنده می‌گذارد، درگیر شدن مستقیم حیوانات با آن‌ها است. حیوانات معمولا کیسه‌ها را با غذا اشتباه می‌گیرند و آن‌ها را می‌خورند. این اتفاق باعث مسدود شدن دستگاه گوارش آن‌ها و در نهایت مرگشان می‌شود. آبزیان هم کیسه‌های پلاستیکی رها شده در دریا را به جای غذا می‌خورند و این کار به انسداد دستگاه گوارش، خفگی، پارگی دستگاه گوارش، عفونت، کاهش تولید مثل و در نهایت مرگ آن‌ها می‌شود.
آثار منفی آلودگی‌های پلاستیکی بر سلامت انسان
قبل از شروع خواندن این مطلب به اطراف خود نگاه کنید. چه مقدار پلاستیک مشاهده می‌کنید؟ ظرف‌های غذا، بطری‌های پلاستیکی، خودکارها، حتی جلد دفتری که کنار دستتان است از پلاستیک ساخته شده! اگر بخواهیم از لوازم پلاستیکی‌ای که استفاده می‌کنیم تهیه کنیم یک لیست بی‌نهایت خواهیم داشت. نکته‌ی عجیب اینجاست که علی‌رغم فراگیر بودن استفاده از این ماده، هنوز تأثیر آن بر سلامتی انسان ناشناخته مانده است. اصلا تا به حال به اثر منفی پلاستیک بر سلامتی‌تان فکر کرده‌اید؟
جامعه کاملا به پلاستیک وابسته شده است اما به ندرت به تأثیرات منفی آن توجه می‌کنیم. در تولید پلاستیک از مواد سمی مختلفی استفاده می‌شود. بسیاری از این افزودنی‌ها به زنجیره‌ی شیمیایی پلاستیک متصل نیستند و به راحتی می‌توانند در محیط آزاد شوند. این مواد توسط پوست جذب می‌شوند، تبخیر شده یا از طریق مواد خوراکی‌ای که مصرف می‌کنیم جذب بدنمان می‌شود. آگاهی از مواد تشکیل دهنده‌ی محصولات پلاستیکی برای کاهش اثرات مضر پلاستیک بر سلامتی‌تان بسیار مهم است.
غذای دریایی آلوده به پلاستیک می‌خوریم
دانشمندان در ۱۱۴ گونه‌ی دریایی ذرات میکروپلاستیک را پیدا کرده‌اند و متاسفانه تقریبا یک سوم این گونه‌های آلوده در لیست غذاهای دریایی ما قرار دارد. بعضی از مواد افزودنی به پلاستیک از بین برنده‌ی غدد درون ریز هستند و مواد شیمیایی استفاده در تولید پلاستیک عملکرد هورمون‌ها را مختل می‌کند. حتی بعضی از مواد موجود در پلاستیک می‌تواند در فرآیند رشد مغز کودکان اختلال ایجاد کند.
مطالعه‌ی تأثیرات پلاستیک و میکروپلاستیک‌ها روی سلامت انسان بسیار چالش برانگیز است. در تحقیقاتی که اخیرا انجام شد مشخص شده است که مقدار ناچیزی از میکروپلاستیک‌ها توسط ماهی‌ها مصرف می‌شوند اما با این وجود دانشمندان همچنان در مورد تأثیرات منفی آلودگی‌های پلاستیکی دریایی بر سلامت انسان نگران هستند.
قبل از اعلام قطعی لیست مضرات مصرف ماهی‌های آلوده به پلاستیک نیاز است که بیشتر در این مورد تحقیق شود. اما کاملا روشن است که این مواد شیمیایی مکمل خوبی برای حضور در رژیم‌های غذایی ما نیستند. هر روز با مصرف غذاهای دریایی آلوده به میکروپلاستیک‌ها، تأثیر منفی آن بر سلامت انسان بیشتر می‌شود.
مطالب مفید دیگر : بازیافت پلی اتیلن و اهمیت آن , پلاستیک چیست؟
