مضرات آبیاری بیش از حد برای گیاهان
آب نقش حیاتی در رشد و نمو گیاهان دارد .اما آبیاری بیش از اندازه نیز برای گیاهان بسیار مضر است و مانع از رسیدن اکسیژن کافی به ریشه شده و باعث می شود ریشه پوسیده شده و گیاه بمیرد. بنابراین آبیاری به موقع و به اندازه در بخش کشاورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
آبیاری به اندازه علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب تضمین کننده ی سلامت کلی گیاه می باشد. در این مقاله از طراح گستر آب آرا به بررسی مضرات آبیاری بیش از اندازه به گیاهان پرداخته و علائم این نوع آبیاری و همینطور راه کارهایی برای پیشگیری از آن را بیان کرده ایم.
آبیاری بیش از حد چیست؟
ابیاری بیش از حد به افزایش تعداد دفعات آبیاری گفته می شود. آبیاری بیش از حد منجر به مرطوب ماندن خاک برای مدت زمان طولانی یا تخلیه ضعیف آن می شود. گیاهان نسبت به آبیاری بشدت حساس هستند و اگر دچار کم آبی شوند یا بیش از اندازه آبیاری شوند خیلی سریع نسبت به تنش آبی واکنش نشان داده و خسارات جبران نا پذیری می بینند.
◾️علایم آبیاری بیش از اندازه
۱- گیاهان پژمرده می شوند :
ریشه گیاه برای رشد و نمو به آب و اکسیژن کافی نیاز دارد. زمانی که آبیاری بیش از اندازه باشد ؛ منافذ خالی بین ذرات خاک که اکسیژن در انها جریان دارد مسدود می شود و در نتیجه اکسیژن کافی به ریشه نمی رسد و این باعث پژمردگی گیاه می شود و شما می بینید با وجود اینکه خاک گیاه مرطوب است ولی برگاهای گیاه پژمرده و نرم هستند. (البته پژمردگی از کم آبی هم می تواند باشد ولی در این حالت خاک گیاه کامل خشک است و برگ های پژمرده خشک و شکننده هستند).
۲- برگ های گیاهان زرد شده و می ریزند :
زرد شدن برگ ها به همراه توقف رشد یا رشد کم از نشانه های ابیاری بیش از اندازه می باشد. همچنین با ابیاری زیاد برگ جوان و قدیمی زود تر از موعد شروع به ریزش می کنند و شکوفه ها باز نمی شوند.
۳- نوک برگ ها قهوه ای می شوند :
یکی از نشانه های ابیاری بیش از اندازه قهوه ای شدن نوک برگ های گیاه می باشد. با مشاهده ی این علامت باید آبیاری متوقف شود.
۴- بیماری اِدِم (Oedema)
هنگامی که ریشه‌های گیاهان، آبی بیشتر از حد مورد نیاز را جذب کنند، فشار آب در سلول‌های برگ ایجاد می‌شود. این فشار منجر به ایجاد تاول‌هایی می‌شود که مانند ضایعاتی بر روی برگ‌ها به نظر می‌رسد. هنگامی که تاول‌ها ترکیده شوند، در جای تاول‌ها ضایعات برنزه، قهوه‌ای یا سفید رنگی شروع به ایجاد شدن می‌کند. همچنین، تو رفتگی‌هایی در قسمت‌های بالای برگ‌ها تشکیل می‌شوند.
۵- ساقه ی گیاه نرم و قهوه ای رنگ می شود :
ساقه های نرم و تیره رنگ گیاه نشان دهنده ی پوسیدگی ریشه است که در اثر آبیاری بیش از اندازه اتفاق می افتد.
۶- خزه های سبز رنگ :
آبیاری بیش از اندازه باعث می شود یک لایه ی سبز رنگ روی خاک گیاه ایجاد شود. این خزه ها به مرور زمان به ریشه ی گیاه آسیب می زنند. توصیه می شود از گلدان های سفید رنگ پلاستیکی به هیچ وجه استفاده نکنید؛ رنگ سفید گلدان باعث عبور نور از گلدان شده و ابیاری بیش اندازه به همراه نور موجب رشد خزه ها در خاک گیاه می شود. این مورد بخصوص در نشاء ها می تواند سبب اسیب جدی شده و از رشد مناسب گیاهان قبل از انتقال به زمین اصلی جلوگیری کند.
توصیه ها در مورد آبیاری :
⚫ برای آبیاری انواع گیاهان چه گیاهانی که در گلدان دارید و چه گیاهانی که در باغچه ی حیاط یا مرزعه پرورش می دهید؛ حتما باید قبل از ابیاری از خشک بودن خاک اطمینان حاصل کنید. برای مثال در گلدان می توانید انگشت خود را ۲_۵ سانتی متر در خاک فرو ببرید و اگر خاک رطوبت کمی داشت ابیاری را انجام دهید.
⚫ در مزارع بزرگ برای مشخص کردن میزان رطوبت خاک می توان از دستگاهی به نام« تانسیومتر» استفاده کرد. تانسیومتر با اندازه گیری میزان رطوبت خاک زمان دقیق ابیاری بعدی را مشخص می کند.
⚫ از خاکی با زهکشی خوب استفاده کنید. برای کمک به زهکشی و هوادهی ، مواد غیر آلی را به خاک گلدان خود اضافه کنید ، مانند پرلیت ، کوکوپیت، شن یا پوکه. تا زمان آبیاری ، آب بلافاصله در خاک فرو رود.
⚫ گیاهان درون خانه ای را در محیطی پر نور و با دمای مناسب نگهداری کنید. زیرا گیاهان در محیط نورانی آب را سریع جذب کرده و رشد می کنند و تبخیر آب نیز در محیط گرم سریع تر انجام می شود.
⚫ از زهکشی مناسب گلدان خود اطمینان حاصل کنید. و سعی کنید همیشه از گلدان هایی که ته آنها سوراخ بیشتری دارد استفاده کنید.
⚫ آبیاری را عمیق و در دفعات کمتر انجام دهید. این عمل به بزرگ شدن و گسترش سیستم ریشه گیاه کمک می‌کند زیرا ریشه‌ها به دنبال آب تا اعماق زمین رشد می‌کنند.
